Θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε ότι δημοσιεύθηκε η αναφορά προόδου των Προγραμμάτων Ανοικτής Πρόσβασης του Συνδέσμου Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (ΣΕΑΒ), για το έτος 2022.
Η αναφορά περιλαμβάνει μόνο τις δημοσιεύσεις που στηρίζονται από τις συμφωνίες απαλλαγής και έκπτωσης, ενώ οι δημοσιεύσεις από το συμμετοχικό πρόγραμμα του ΣΕΑΒ SCOAP3 θα προστεθούν σε μετέπειτα στάδιο. Για αυτές τις δύο όμως κατηγορίες στήριξης, παρατηρήθηκε αύξηση 63,27% σε σχέση με το 2021. Συγκεκριμένα, υποστηρίχθηκαν 578 δημοσιεύσεις έναντι 354 το 2021. Η σημαντική αυτή αύξηση είναι εύλογη γιατί το 2022 συμμετείχαν περισσότεροι εκδότες, δηλαδή δέκα αντί για επτά. Από αυτούς τους δέκα, οι εννέα παρέχουν προγράμματα πλήρους απαλλαγής και ο ένας προγράμματα έκπτωσης.
Οι περισσότερες δημοσιεύσεις αφορούσαν τις Επιστήμες Υγείας (161) και επωφελήθηκαν ερευνητές από 33 ελληνικά – ακαδημαϊκά και ερευνητικά – ιδρύματα, έναντι 31 το 2021.
Η συμμετοχή εκδοτών με μεγάλο κατάλογο υβριδικών περιοδικών (hybrid journals) έχουν αντιστρέψει τα ποσοστά μεταξύ χρυσών (gold open access journals) και υβριδικών περιοδικών, με τα πρώτα να έχουν ένα ποσοστό 15,2% και τα δεύτερα 84% (57,4 και 42,6% το προηγούμενο έτος αντιστοίχως). Η πιο συνήθης άδεια Creative Commons παρέμεινε η CC-BY με ποσοστό 73,3% (έναντι 92%). Παράλληλα, αυξήθηκαν οι τύποι των άρθρων που δημοσιεύονται από τρεις σε δέκα, ενώ ο τύπος Research Article είναι ο πιο δημοφιλής.
Αναφορικά με τα προγράμματα πλήρους απαλλαγής (waivers) όπου υπήρχαν συγκεκριμένοι στόχοι, στην Royal Society of Chemistry καλύφθηκε το 71.4% του ορίου (80% το 2021), ενώ στον De Gruyter 52% του ορίου. Αύξηση υπήρξε στις δημοσιεύσεις του Oxford University Press όπου καταγράφηκαν 42 δημοσιεύσεις από 231 σε βάθος τριετίας (έναντι επτά το 2021), ενώ στον SpringerNature ξεπεράστηκε το όριο των 203 δημοσιεύσεων (συνολικά 206). Στον εκδοτικό οίκο Wiley, παρά το γεγονός ότι το πρόγραμμα ξεκίνησε κοντά στο τέλος του έτους, καλύφθηκαν 48 από τις 400 δημοσιεύσεις.
Στον παραπάνω αριθμό μπορούν να προστεθούν και 15 δωρεάν εργασίες (gratis) της IEEE που δόθηκαν από τον εκδοτικό οίκο λόγω της καθυστέρησης έναρξης του προγράμματος και μία δημοσίευση στο συμμετοχικό πρόγραμμα Open Library for Humanities.
Οι παραπάνω δείκτες έχουν παραχθεί λαμβάνοντας υπόψη πάντοτε ότι ο/η κύριος/α συγγραφέας (corresponding author) ανήκει σε ίδρυμα-μέλος του ΣΕΑΒ. Θυμίζουμε ότι τα δεδομένα λαμβάνονται από τους συνεργαζόμενους εκδοτικούς οίκους και στη συνέχεια ελέγχονται, κανονικοποιούνται και εμπλουτίζονται από το προσωπικό της Μονάδας Επιστημονικής Επικοινώνησης. Παράλληλα, η Μονάδα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, υποστήριζε τις ερευνητικές κοινότητες των μελών του ΣΕΑΒ και εξυπηρέτησε 765 αιτήματα υποστήριξης έναντι 381 το 2021.
